میومکتومی یک عمل جراحی است که برای برداشتن فیبروم های رحمی یا میومها انجام میشود. فیبرومها تودههای غیر سرطانی هستند که در رحم رشد میکنند و میتوانند منجر به علائمی مانند درد شکم، خونریزی شدید قاعدگی، و مشکلات باروری شوند. برخلاف هیسترکتومی که شامل برداشتن کل رحم است، میومکتومی به حفظ رحم و در نتیجه امکان باروری در آینده کمک میکند. این جراحی معمولاً برای زنانی انجام میشود که قصد دارند در آینده باردار شوند یا به حفظ رحم خود اهمیت میدهند. در این مقاله، به بررسی انواع میومکتومی، مزایا و معایب آن، و همچنین روند بهبودی و مراقبتهای پس از جراحی خواهیم پرداخت.
میومکتومی چیست؟
میومکتومی یک روش جراحی است که برای برداشتن فیبرومهای رحمی (که به عنوان لیومیوم نیز شناخته میشوند) از رحم شما انجام میشود. فیبرومها تودههایی هستند که از بافت همبند و سلولهای عضلانی تشکیل شدهاند و میتوانند در داخل یا خارج از رحم ظاهر شوند. آنها تقریباً همیشه غیرسرطانی (خوشخیم) هستند. شما ممکن است یک یا چند فیبروم داشته باشید و اندازه آنها میتواند متفاوت باشد. در طی میومکتومی، جراح فیبروم ها را برداشته اما بافتهای رحم را حفظ میکند تا شما بتوانید در آینده باردار شوید.
زنانی که تحت عمل میومکتومی قرار میگیرند، بهبود علائم ناشی از فیبرومها را گزارش میکنند، از جمله کاهش خونریزی شدید قاعدگی و فشار لگنی.
آیا میومکتومی با هیسترکتومی متفاوت است ؟
بله، میومکتومی با هیسترکتومی متفاوت است.
میومکتومی یک روش جراحی است که در آن فقط فیبرومهای رحمی (تودههای غیرسرطانی) برداشته میشوند و رحم به طور کامل حفظ میشود. این جراحی معمولاً برای زنانی انجام میشود که قصد دارند در آینده باردار شوند یا به دلایل دیگر مایل به حفظ رحم خود هستند.
در حالی که هیسترکتومی یک روش جراحی است که در آن کل رحم (و در برخی موارد دهانه رحم و سایر بخشهای سیستم تولیدمثل) برداشته میشود. پس از هیسترکتومی، زن دیگر قادر به بارداری نخواهد بود و قاعدگی متوقف میشود.
برای اطلاعات بیشتر: هیسترکتومی چگونه انجام می شود؟
بنابراین، تفاوت اصلی بین این دو روش این است که میومکتومی به حفظ رحم و امکان بارداری در آینده کمک میکند، در حالی که هیسترکتومی به معنی برداشتن کامل رحم و پایان باروری است.
میومکتومی چگونه انجام میشود؟
- میومکتومی شکمی (Abdominal Myomectomy)
این روش شامل ایجاد یک برش بزرگ در شکم برای دسترسی به رحم و برداشتن فیبرومها است. این برش معمولاً در قسمت پایین شکم و بهصورت افقی (مانند برش سزارین) یا عمودی انجام میشود. این روش به جراح اجازه میدهد تا بهصورت مستقیم به فیبرومها دسترسی داشته باشد و آنها را بهطور کامل بردارد. زمان بهبودی طولانیتری دارد و معمولاً نیاز به بستری شدن در بیمارستان برای چند روز دارد
- میومکتومی لاپاروسکوپی (Laparoscopic Myomectomy)
در این روش، جراح از چند برش کوچک در شکم استفاده میکند و با کمک یک دوربین کوچک (لاپاروسکوپ) و ابزارهای جراحی، فیبرومها را برمیدارد. لاپاروسکوپی کم تهاجمی است، زمان بهبودی کوتاهتری دارد، و خطر عفونت و خونریزی کمتری وجود دارد اما برای فیبرومهای بزرگ یا پیچیده ممکن است مناسب نباشد.
- میومکتومی هیستروسکوپیک (Hysteroscopic Myomectomy)
میومکتومی هیستروسکوپیک از طریق واژن و دهانه رحم انجام میشود و هیچ برش خارجی ندارد. جراح با استفاده از یک دستگاه هیستروسکوپ (یک دوربین باریک و بلند) فیبرومهایی را که داخل حفره رحم قرار دارند، برمیدارد. بسیار کمتهاجمی است و زمان بهبودی بسیار کوتاه است. فقط برای فیبرومهایی که داخل حفره رحم هستند، مناسب است.
- میومکتومی رباتیک (Robotic Myomectomy)
این روش مشابه میومکتومی لاپاروسکوپی است، اما جراح با کمک یک سیستم رباتیک که دقت بیشتری دارد، فیبرومها را برمیدارد. دقت بالاتری دارد و کمتهاجمی است. ممکن است هزینه بیشتری داشته باشد و برای همه بیماران در دسترس نباشد.
عوارض جراحی میومکتومی
- خونریزی: میومکتومی میتواند منجر به خونریزی شدید شود، بهویژه اگر فیبرومها بزرگ باشند یا تعداد زیادی فیبروم برداشته شود. در برخی موارد نادر، ممکن است نیاز به انتقال خون باشد.
- عفونت: هر عمل جراحی میتواند خطر عفونت را به همراه داشته باشد. این عفونتها ممکن است در محل برشها یا داخل شکم رخ دهد و نیاز به درمان با آنتیبیوتیک داشته باشد.
- لخته شدن خون: پس از جراحی، احتمال تشکیل لختههای خون در پاها یا ریهها وجود دارد که میتواند خطرناک باشد. پزشکان معمولاً اقدامات پیشگیرانهای را برای کاهش این خطر توصیه میکنند.
- آسیب به ارگانهای مجاور: در طول جراحی میومکتومی، ممکن است به ارگانهای مجاور مانند مثانه، روده یا عروق خونی آسیب وارد شود. این آسیبها ممکن است نیاز به جراحی اضافی برای ترمیم داشته باشند.
- واکنشهای آلرژیک به بیهوشی: برخی از افراد ممکن است به داروهای بیهوشی یا داروهای مورد استفاده در طول جراحی واکنش آلرژیک نشان دهند.
- افزایش خطر نیاز به زایمان با سزارین: پس از میومکتومی، برخی زنان ممکن است در بارداریهای بعدی نیاز به زایمان با سزارین داشته باشند، بهویژه اگر برشهای عمیق در دیواره رحم ایجاد شده باشد.
- تشکیل بافت اسکار (چسبندگی): جراحی میتواند منجر به تشکیل بافت اسکار در رحم یا داخل شکم شود که ممکن است بر باروری تأثیر بگذارد یا دردهای مزمن ایجاد کند.
چرا باید عمل میومکتومی انجام شود؟
- حفظ باروری
- کاهش علائم آزاردهنده
- مشکلات باروری
- حفظ رحم
- اجتناب از هیسترکتومی
اقدامات قبل از جراحی میومکتومی
پیش از جراحی، با پزشک خود ملاقات کنید تا درباره جزئیات جراحی، نوع بیهوشی، و هر گونه عوارض ممکن صحبت کنید. شما باید چند ساعت قبل از جراحی ناشتا باشید، به این معنی که از خوردن و نوشیدن هر چیزی خودداری کنید. پزشک شما دقیقاً مشخص خواهد کرد که چند ساعت باید ناشتا باشید. این اقدام برای اطمینان از ایمنی در هنگام بیهوشی ضروری است.
اگر داروهای خاصی مصرف میکنید، باید از پزشک خود بپرسید که آیا نیاز به تغییر در روال مصرف آنها قبل از جراحی دارید یا خیر. برخی داروها ممکن است نیاز به تنظیم داشته باشند، به خصوص داروهای ضد انعقاد خون یا داروهایی که ممکن است با بیهوشی تداخل داشته باشند. به پزشک خود درباره هر داروی بدون نسخه، ویتامین یا مکمل غذایی که مصرف میکنید، اطلاع دهید. برخی از این محصولات ممکن است خونریزی را افزایش دهند یا با بیهوشی تداخل داشته باشند.
پزشک ممکن است از شما بخواهد که برخی آزمایشهای خونی، تصویربرداری (مانند سونوگرافی یا MRI)، و سایر آزمایشهای لازم را قبل از جراحی انجام دهید تا وضعیت سلامت شما ارزیابی شود.
میومکتومی شکمی (لاپاروتومی) معمولاً نیاز به بستری در بیمارستان به مدت یک تا دو روز دارد. در بیشتر موارد، میومکتومی لاپاروسکوپی یا رباتیک به صورت سرپایی یا با تنها یک شب بستری انجام میشود. میومکتومی هیستروسکوپیک اغلب بدون نیاز به بستری شبانه در بیمارستان انجام میشود.
مراقبت های بعد از عمل میومکتومی
بهبودی بستگی به نوع جراحی دارد که انجام دادهاید. همچنین به این بستگی دارد که آیا مشکلاتی پس از جراحی به وجود میآید یا خیر. شما میتوانید انتظار داشته باشید که در چند روز اول درد داشته باشید. پزشک شما داروهای مسکن برای تسکین درد تجویز میکند. همچنین، پزشک شما را تشویق خواهد کرد که پاهای خود را حرکت دهید یا بعد از جراحی پیادهروی کوتاهی انجام دهید تا از تشکیل لختههای خون جلوگیری شود.
در صورت انجام میومکتومی باز، بهبودی کامل و بازگشت به فعالیتهای عادی ممکن است تا شش هفته طول بکشدپس از میومکتومی لاپاروسکوپی، ممکن است همان روز به خانه بروید. بهبودی در خانه حدود دو تا چهار هفته طول میکشد.اگر جراحی بهصورت هیستروسکوپیک (از طریق واژن بدون برش) انجام شود، بهبودی کامل میتواند تنها در عرض چند روز انجام شود.
جراح شما با شما درباره زمان بازگشت به فعالیتهای عادی صحبت خواهد کرد. پیروی از این دستورات برای بهبودی مناسب بسیار مهم است. مدت زمانی که نیاز دارید تا فعالیتهای خود را تغییر دهید بستگی به نوع جراحی دارد. اگر جراحی باز شکمی داشتهاید، انتظار میرود که برای بهبودی به زمان بیشتری نیاز داشته باشید.برخی از مواردی که میتوانید انتظار داشته باشید شامل موارد زیر است:
- خونریزی و ترشحات واژینال برای چند هفته.
- برای اولین هفته پس از جراحی، هیچ چیزی سنگینتر از ۵ تا ۱۰ پوند را بلند نکنید. اگر جراحی باز شکمی داشتهاید، ممکن است نیاز باشد که مدت بیشتری صبر کنید.
- تا شش هفته رابطه جنسی نداشته باشید. در دوران بهبودی هیچ چیزی نباید وارد واژن شود.
- به تدریج سطح فعالیت خود را افزایش دهید. بهطور ناگهانی به فعالیتهای عادی خود بازنگردید. به آرامی شروع کنید و وضعیت خود را نظارت کنید.
عمل میومکتومی چقدر طول میکشد؟
این موضوع بستگی به نوع جراحی، محل قرارگیری فیبرومها و تعداد فیبرومهایی دارد که جراح شما باید بردارد. در بیشتر موارد، میتوانید انتظار داشته باشید که جراحی بین دو تا سه ساعت طول بکشد.
بعد عمل چی بخوریم؟
- مصرف مایعات کافی: نوشیدن آب به اندازه کافی برای هیدراته نگه داشتن بدن بسیار مهم است. هیدراتاسیون مناسب به دفع سموم از بدن و کاهش خطر یبوست کمک میکند.
- غذاهای غنی از فیبر: بعد از جراحی، یبوست میتواند مشکلی شایع باشد، به ویژه اگر داروهای مسکن مصرف میکنید. مصرف غذاهای غنی از فیبر مانند میوهها، سبزیجات، غلات کامل، و حبوبات میتواند به حرکت منظم رودهها کمک کند.
- پروتئین کافی: پروتئین برای ترمیم و بازسازی بافتهای بدن بسیار مهم است. منابع خوب پروتئین شامل گوشت کمچرب، مرغ، ماهی، تخممرغ، لبنیات، و منابع گیاهی مانند لوبیا، عدس و مغزها است.
- غذاهای غنی از ویتامین C: ویتامین C به بهبود زخمها و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک میکند. میوههایی مانند پرتقال، کیوی، توتفرنگی، و سبزیجاتی مانند فلفل دلمهای و کلم بروکلی منابع خوبی از ویتامین C هستند.
- غذاهای غنی از آهن: اگر در طول جراحی خون از دست دادهاید، مصرف غذاهای غنی از آهن میتواند به جبران آن کمک کند. گوشت قرمز، مرغ، ماهی، سبزیجات برگ سبز تیره و غلات غنیشده با آهن منابع خوبی هستند. همراه با منابع آهن، مصرف ویتامین C نیز به جذب بهتر آهن کمک میکند.
- چربیهای سالم: چربیهای سالم مانند روغن زیتون، آووکادو، مغزها و دانهها میتوانند به کاهش التهاب و تقویت فرآیند بهبود کمک کنند.
- اجتناب از غذاهای سنگین و چرب: پس از جراحی، دستگاه گوارش ممکن است حساستر باشد. بهتر است از مصرف غذاهای چرب، سرخکرده و سنگین که ممکن است هضم آنها سخت باشد، اجتناب کنید.
- مصرف وعدههای کوچک و منظم: به جای مصرف وعدههای بزرگ، از وعدههای کوچک و منظم استفاده کنید تا به سیستم گوارش فشار زیادی وارد نشود.
- اجتناب از مصرف الکل و کافئین زیاد: الکل و کافئین میتوانند باعث کمآبی بدن شوند و بهتر است تا زمانی که بهبودی کامل حاصل نشده است، مصرف آنها را محدود کنید.
هزینه جراحی
هزینه جراحی میومکتومی در ایران ممکن است بسته به چندین عامل متفاوت باشد، از جمله نوع جراحی (لاپاروسکوپی، هیستروسکوپی، یا باز)، بیمارستان یا کلینیک، تخصص و تجربه جراح، و همچنین محل جغرافیایی. بهطور کلی، ۱۴۰۳ ممکن است بین ۲۰ تا ۵۰ میلیون تومان متغیر باشد. جراحی لاپاروسکوپی و هیستروسکوپی معمولاً هزینه بیشتری نسبت به جراحی باز دارند. هزینهها در بیمارستانهای خصوصی و مناطق شهری بزرگ مانند تهران بیشتر از بیمارستانهای دولتی یا شهرستانهای کوچک تر است.
هزینههای بیمارستان، شامل اقامت، مراقبتهای پس از جراحی، و داروها نیز به این مبلغ اضافه میشود.
سخن آخر
در پایان، میومکتومی به عنوان یک روش جراحی مؤثر برای برداشتن فیبرومهای رحمی، به ویژه برای زنانی که به حفظ باروری و رحم خود اهمیت میدهند، اهمیت بالایی دارد. این جراحی به طور معمول منجر به کاهش علائم ناشی از فیبرومها، بهبود کیفیت زندگی و حفظ سلامت رحم میشود. با این حال، همانند هر جراحی دیگری، میومکتومی نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد که نیاز به بررسی دقیق و مشاوره با پزشک دارد. تصمیمگیری درباره انجام این جراحی باید با در نظر گرفتن تمامی مزایا و معایب، اهداف باروری و وضعیت سلامت عمومی فرد انجام شود. مشاوره با متخصصان زنان و زایمان و پیروی از توصیههای پزشکی پس از جراحی، کلید موفقیت و بهبودی سریعتر است.
سلام وقتتون بخیر، من به چند پزشک متخصص زنان مراجعه کردم و گفتن که ممکنه دوباره فیبروم بعد از عمل چند سال دیگه رشد کنه، خواستم ببینم صحت داره؟
سلام وقت بخیر
بله احتمال عود دوباره فیبروم بعد از عمل وجود دارد اما بستگی به چند عامل دارد، اینکه به طور کامل فیبروم برداشته نشود، اگر سلول های فیبرومی در رحم باقی بمانند احتمال تبدیل شدن به فیبروم جدید و رشد آن وجود دارد و همچنین عامل ژنتیک نیز میتواند دلیل رشد دوباره فیبروم باشد.