بارداری دوقلویی یعنی حاملگی همزمان دو جنین در رحم است. این یک وضعیت نسبتاً نادر است ولی در برخی موارد رخ می‌دهد. در ادامه، به برخی اطلاعات کلی مربوط به بارداری دوقلویی اشاره می‌کنم:
- علت بارداری دوقلویی: دقیقاً چرا بارداری دوقلویی رخ می‌دهد، هنوز کاملاً مشخص نیست. اما مهمترین علت آن، تخمک‌های دوقلویی که در یک دوره تخمک‌ریزی رشد می‌کنند، است. عوامل مورد تأثیری مانند ژنتیک، سن مادر، تاریخچه خانوادگی و درمان‌های ناباروری نیز ممکن است نقشی در بارداری دوقلویی داشته باشند.
- نوع دوقلوها: دوقلوها می‌توانند دو جنین مستقل باشند که به عنوان دوقلوهای غیرمشابه شناخته می‌شوند. همچنین، ممکن است دوقلوها به صورت جنینی-پاره‌جنینی باشند که به عنوان دوقلوهای مشابه شناخته می‌شوند.
- ریسک‌ها و مراقبت‌های پزشکی: بارداری دوقلویی ممکن است با ریسک‌ها و مشکلات خاصی همراه باشد. برخی از ریسک‌های مرتبط شامل افزایش خطر زایمان زودرس، کمبود وزن تولدی، مشکلات نگهداری بارداری و سایر مشکلات پزشکی می‌شود. به همین دلیل، مهم است که با پزشک خود در خصوص مراقبت‌های پزشکی، نظارت منظم و هماهنگی در طول بارداری دوقلویی مشورت کنید.
- مراقبت‌های خود در خانه: علاوه بر مراقبت‌های پزشکی، به مراقبت خود در خانه نیز توجه کنید. مثلاً رعایت یک تغذیه سالم و تعادلی، استراحت کافی، فعالیت بدنی ملایم و رعایت دستورات پزشک خود می‌تواند به سلامتی شما و دوقلوهایتان کمک کند.
مهمترین نکته این است که با پزشک خود در مورد بارداری دوقلویی خود صحبت کنید. او می‌تواند شما را در مورد وضعیت خاص خودتان راهنمایی کند و برنامه مراقبتی مناسبی را برای شما تعیین کند.
از جمله عوارضی که در بارداری دوقلویی احتمال بروز آن وجود دارد:
- پارگی کیسه آب
- فشار خون در بارداری
- زایمان زودرس
- حالت تهوع و استفراغ
شاید برایتان جالب باشد بدانید دوقلو ها حاصل لقاح دو تخمک مجزا با دو اسپرم هستند، یعنی وقتی طی چرخه قاعدگی دو تخمک آزاد می شود و با دو اسپرم لقاح یابد حاصل آن تشکیل دو جنین و تولد دو قلو های ناهمسان است. در مواردی به صورت تصادفی رخ می دهد یک تخمک و یک اسپرم لقاح می یابند در همان اول سلول به دو قسمت تقسیم می شود و هر کدام از سلول ها به صورت مجزا جفت و جنین تشکیل می دهد و در نهایت به تولد دوقلو های همسان می انجامند که به لحاظ ژنتیکی مشابه اند.
از جمله عواملی که احتمال بارداری دو قلویی یا چند قلویی را افزایش می دهد:
- عوامل ژنتیک: داشتن تاریخچه خانوادگی بارداری دوقلویی یا چندقلویی می‌تواند احتمال بارداری مشابه را افزایش دهد. اگر در خانواده‌تان مواردی از بارداری دوقلویی وجود دارد، احتمال بارداری دوقلویی شما نیز بیشتر است.
- سن مادر: با افزایش سن مادر، احتمال بارداری دوقلویی نیز افزایش می‌یابد. این ممکن است به دلیل تغییرات هورمونی در سنین بالاتر و افزایش احتمال تخمک‌ریزی دوگانه باشد.
- استفاده از تکنولوژی مرتبط با ناباروری: استفاده از تکنیک‌های مرتبط با ناباروری مانند همزمان کاشت جنین (IVF) می‌تواند احتمال بارداری دوقلویی را افزایش دهد. در فرآیند IVF، بیشتر از یک جنین ممکن است به رحم منتقل شود و این می‌تواند منجر به بارداری دوقلویی یا چندقلویی شود.
- تغییرات هورمونی: برخی تغییرات هورمونی در بدن مادر می‌تواند احتمال بارداری دوقلویی را افزایش دهد. به عنوان مثال، در برخی موارد افزایش سطح هورمون FSH (follicle-stimulating hormone) می‌تواند تخمک‌ریزی دوگانه را تحریک کند.
- چاقی مادر: مطالعات نشان داده‌اند که چاقی مادر نیز می‌تواند احتمال بارداری دوقلویی را افزایش دهد. دلیل این ارتباط دقیقاً مشخص نیست، اما فرضیه‌هایی وجود دارد که می‌گویند هورمون‌های مرتبط با چاقی ممکن است بر تخمک‌ریزی دوگانه تأثیرگذار باشند.
از جمله ماده غذایی که حاوی روی است صدف ، حبوبات ، غلات ، سبزیجات با برگ سبز ، دانه ها و جوانه گندم می باشد . مصرف لبنیات بارداری دوقلویی یا چند قلویی را ۵ برابر افزایش می دهد. مصرف قرص کلومیفن سیترات جهت تحریک تخمک گذاری استفاده می شود که در بانوانی که مشکل تخمک گذاری ندارند از این قرص استفاده می شود جهت افزایش دوقلوزایی که مصرف این قرص میزان دوقلوزایی را تا ۱۰% افزایش می دهد.
توصیه می شود که هریک از موارد بالا به خصوص مصرف قرص ها را حتما با مشورت با پزشک خود انجام داده و از مصرف خود سرانه داروها اجتناب نماید .برای مشاوره می توانید به بهترین متخصص زنان در تهران مراجعه کنید.
در روش های کمک باروری یا درمان نازایی تمرکز بر این است که با افزایش تعداد تخمک شانس بارداری را افزایش دهند. به همین دلیل احتمال بارداری دو قلویی بیشتر است. البته با پیشرفت روش های درمانی بارداری متخصصان تلاش می کنند تعداد جنین کمتری را منتقل کنند و از بروز عوارض در بارداری دو یا چند قلویی پیشگیری کنند.
اگر تعداد دفعات زایمان زیاد باشد در سنین بالاتر احتمال دو یا چندقلویی بیشتر است.
مواردی که باید در بارداری دو یا چندقلویی رعایت شود:
در بارداری دو یا چندقلویی ضرورت و میزان مراقبت‌ها بیشتر از بارداری تک‌قلویی است و بنابراین، به ویزیت‌ها و سونوگرافی‌های بیشتری نیاز است. زیرا پزشک باید مواظب بروز عوارض بارداری باشد و مثلاً در سه ماهه نخست بررسی کند که آیا بارداری دوقلویی تک‌جفتی است یا دوجفتی. زیرا بارداری تک‌جفتی می‌تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد.
همچنین، باید به‌طور مداوم وضعیت جنین‌ها را از نظر وزن‌گیری و رشد و بروز ناهنجاری‌ها بررسی کرد. بنابراین طبق صلاح دید پزشک، ممکن است تعداد ویزیت‌ها بیشتر و فواصل آنها کمتر از بارداری تک‌قلویی باشد.
استراحت مطلق لزومی ندارد؛ خانم های باردار(دوقلویی یا تک قلویی) لازم نیست در دوران بارداری مدام استراحت کنند و بیشتر از حد نیاز غذا بخورند مثلا در سه ماه اول اصلا لازم نیست مادر وزن اضافه کند مخصوصا اگر از قبل اضافه وزن هم داشته باشد. در طول بارداری هم باید رژیم غذایی کافی و متعادل داشته باشند.
به‌طور کلی توصیه می‌شود که تغذیه خانم‌های باردار روزانه شامل ۴۰ درصد کربوهیدرات، ۴۰ درصد چربی و ۲۰ درصد پروتئین باشد که باید در وعده‌های متعدد و از مواد غذایی متنوع و سالم دریافت شوند. نباید پرخوری کنند و یا اطرافیان آنها را وادار به مصرف بیش از حد غذا نکنند. بنابراین درسته که توصیه می شود کمتر فعالیت داشته باشند اما به معنی استراحت مطلق نیست. زیرا نداشتن تحرک عوارضی را در بر دارد.
خطر دیابت حاملگی در بارداری دوقلو بیشتر است. همچنین بزرگ‌ترین خطر دیابت حاملگی داشتن بچه‌های بزرگتر و نیاز به زایمان سزارین است. مادرانی که در دوران بارداری به دیابت حاملگی مبتلا می شوند، چند سال بعد مستعد ابتلا به دیابت نوع ۲ هستند.
ممکن است لکه بینی در دوران بارداری دو یا چندقلویی بیشتر اتفاق بیافتد. هنگامی که در سه ماهه اول لکه بینی دارید، ممکن است دچار سقط جنین شوید و در دو یا چندقلوها بیشتر مشاهده می‌شود؛ بنابراین ما شاهد لکه‌بینی بیشتر در سه ماهه اول بارداری چند قلو هستیم.اما لکه بینی کم دلیلی برای زدن برچسب سقط در بارداری دوقلو نیست.
لکه بینی کم در صورت عدم وجود کرامپ اطمینان بخش است، اما هنگامی که گرفتگی عضله، لخته و خونریزی فعال دارید، نشانه آن است که اتفاقاتی در جریان است و باید به دنبال مشاوره بارداری دو یا چندقلویی باشید.
احتمال سزارین در حاملگی دوقلویی بیشتر است. همچنین وضعیت بریچ در بین دوقلوها شایع‌تر از تک قلوهاست. هنگامی که کودک در وضعیت بریچ قرار دارد، معمولاً زایمان سزارین انجام می‌شود.
چندقلو یا دوقلو بودن جنین مراقبت‌های مخصوص به خود را می‌خواهد. از هیچ‌کدام از این نکات به سادگی نگذرید و برای هرکدام استراتژی و آمادگی کافی داشته باشید. همچنین می توانید برای مشاوره بارداری با مرکز بهترین متخصص زنان در تهران تماس حاصل فرمایید.
لکه بینی در بارداری دوقلو نشانه چیست
لکه‌های بینی در بارداری دوقلو ممکن است نشانه‌ای از تغییرات هورمونی و عوارض جانبی بارداری باشند. اما باید توجه داشت که دقیقاً چه علتی برای لکه‌های بینی وجود دارد، بستگی به هر زنی دارد و ممکن است نشانه‌های مختلفی داشته باشد. در صورت مشاهده لکه‌های بینی یا هر نوع خونریزی غیر عادی دیگر در هر مرحله‌ای از بارداری، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
پزشک شما می‌تواند با بررسی وضعیت شما و انجام آزمایش‌های لازم، دلیل لکه‌های بینی را تشخیص دهد. علل متعددی برای لکه‌های بینی در بارداری وجود دارد، مانند:
- تغییرات هورمونی: در دوران بارداری، سطح هورمون‌ها در بدن تغییر می‌کند و این تغییرات ممکن است لکه‌های بینی را باعث شود.
- آندومتریوز: آندومتریوز یا ضخامت ناکافی لایه داخلی رحم می‌تواند به لکه‌های بینی منجر شود.
- عوارض جانبی بارداری: برخی از عوارض جانبی بارداری مانند التهابات، سقط ناقص یا پولیپ‌های رحمی می‌توانند باعث لکه‌های بینی شوند.
- دیگر علل: علل دیگری مانند عفونت‌های تناسلی، آسیب به لثه‌ها، یا تحت تأثیر قرار گرفتن بینی از مصرف داروها می‌توانند لکه‌های بینی را به همراه داشته باشند.
در هر صورت، بهتر است با پزشک خود در مورد هر گونه لکه‌بینی یا خونریزی غیر عادی در دوران بارداری صحبت کنید تا او بتواند تشخیص دقیق را برای شما قائل شود و در صورت لزوم اقدامات لازم را انجام دهد.