زنانی که به دیابت مبتلا هستند و قصد بارداری دارند باید تحت نظر مراقبت های خاص پزشکی باشند زیرا بارداری تغییراتی را در بدن زنان ایجاد می کند و در صورتی که شخص دیابت داشته باشد و داروهای مخصوص دیابت استفاده کند بارداری بر سطح قند خون و داروهای دیابت نیز اثر می گذارد و زنانی که باردار هستند یا قصد بارداری دارند باید برای حفظ سلامت خود و نوزادشان با پزشک مشورت کنند . در این مطلب با مشاورۀ پیش از بارداری با پزشک در رابطه با دیابت، کنترل قند خون در بارداری و تأثیر آن بر نوزاد آشنا خواهید شد.
توضیحات دکتر مهرنوش امیری در مورد باردار شدن افراد دیابتی
مشاورۀ پیش از بارداری
قبل از بارداری با مشاوره گرفتن از پزشک می توانید از لحاظ روحی و جسمی برای بارداری کاملا آماده شوید پزشک با تحت کنترل داشتن دیابت شما و انجام آزمایش خون هموگلوبین گلیکوزیله یا HbA1c و بررسی نتیجه آن چگونگی کنترل دیابت شما را از ۸ تا ۱۲ هفته نشان می دهد تا شما با آمادگی کامل روش های پیشگیری از بارداری را متوقف کنید و همچنین با آزمایش های دیگر به شما کمک می کند تا در دوارن بارداری دچار مشکلات دیگری نشوید.
- آزمایش‌های ادرار: برای بررسی مشکلات کلیوی
- آزمایش کلسترول و تری‌گلیسرید خون: برای اندازه‌گیری سطح کلسترول و تری گلیسرید
- معاینۀ چشم: برای بررسی ابتلا به آب سیاه یا گلوکوم(Glaucoma) ، آب مروارید (Cataract) و رتینوپاتی (Retinopathy)
- الکتروکاردیوگرام: برای بررسی احتمالی بیماری‌ها یا مشکلات قلبی
- آزمایش خون: برای اطمینان از سلامت و فعالیت کلیه‌ها و کبد
- آزمون پا: آزمون پا یا منوفیلمان برای بررسی وجود حس در پا
کنترل قند خون در دوران بارداری
در اوایل دوران بارداری و قبل از هفتۀ ۱۳ بالا بودن سطح قند خون باعث نقص های مادرزادی در جنین می شود و همچنین می تواند منجر به سقط جنین و افزایش مشکلات مربوط به دیابت شود.کنترل قند خون قبل از بارداری بسیار مهم است چون اکثر زنان تا هفته چهارم از بارداری خود بی اطلاع هستند و همچنین در دوران بارداری باید سطح قند خون خود را در محدوده نرمال نگه دارند و محدوده نرمال موارد زیر است:
- قبل از غذا: ۷۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
- دو ساعت پس از خوردن غذا: کمتر از ۱۲۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
- قبل از میان‌وعدۀ زمان خواب: ۱۰۰ تا ۱۴۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر
برای حفظ یک تعادل سالم ، برای وعده‌های غذایی، ورزش و داروهای دیابت با تجویز پزشک عمل کنید.
برای اطلاعات بیشتر: چگونگی رفع استرس در دوران بارداری
کنترل دیابت در دوران بارداری
برای کاهش خطر ابتلا و حفظ سلامت مادر و کودک بهترین راه حل این است که پیش از بارداری دیابت کنترل شود و در صورت استفاده از انسولین پزشک به شما خواهد گفت که چه مقدار دارو مصرف کنید. بدن شما در دوره سه ماه آخر بارداری نیاز بیشتری به مصرف دارو دارد و به جای قرص ممکن است به انسولین نیاز داشته باشید.
مصرف برخی از داروها ممکن است خطری داشته باشد و انسولین می تواند قند شما را بهتر کنترل کند و همچنین شما می توانید با داشتن رژیم غذایی از عوارض قند خون پیشگیری کنید. و چون نوزاد برای رشد به کالری بیشتری نیاز دارد پزشک با دادن یک رژیم غذایی خوب و مناسب به شما کمک می کند تا کالری بیشتری را دریافت کنید اما سطح قند خون شما نرمال بماند.
و همچنین ورزش و انجام فعالیت بدنی مناسب و پرهیز از کم‌تحرکی، روش دیگری است که به کنترل قند خون شما و عوارض ناشی از آن کمک می‌کند.
همچنین بخوانید: چرا سن در هنگام بارداری اهمیت دارد؟
تأثیر دیابت در کودک
زنانی که دیابت دارند اغلب نوزادانشان دارای جثه بزرگی است عارضه‌ای که ماکروزومی (Macrosomia) نام دارد. زیرا سطح قند خون در مادران آنها بالا است و نوزاد از طریق جفت ، قند زیادی را دریافت می کند و پانکراس نوزاد آن را حس و انسولین بیشتری برای استفاده از آن ترشح می‌کند، و این قند اضافی به چربی تبدیل می‌شود و نوزاد را بزرگ‌تر می‌کند. بسیاری از بیمارستان‌ها، نوزادان مادران مبتلا به دیابت را به مدت چند ساعت پس از تولد تحت نظر قرار می‌دهند.
اگر در بارداری همیشه سطح قند خون بالایی داشته باشید، قند خون نوزادتان بلافاصله بعد از به دنیا آمدن به طرز خطرناکی پایین می‌آید، زیرا انسولین نوزاد بر اساس قند بالای شما تنظیم شده است و هنگامی که به شکل ناگهانی قطع می‌شود، سطح قند خون به سرعت کاهش می‌یابد و آنها برای ایجاد تعادل به گلوکز نیاز دارند. سطح کلسیم و منیزیم آنها نیز ممکن است بیش از حد کاهش یابد که می توان آن را با دارو ثابت کرد. برخی از نوزادان مادران مبتلا به دیابت برای زایمان طبیعی بیش از حد بزرگ هستند و به زایمان سزارین نیاز دارند.
پزشک اندازۀ کودک شما را تحت نظر خواهد داشت تا شما بتوانید بهترین روش زایمان را انتخاب کنید. اگر مادر در دوران بارداری از انسولین استفاده کرده باشد، در آغاز زایمان نیز به آن نیاز دارد. انسولین را هنگام آغاز زایمان ممکن است به صورت تزریق عضلانی یا به صورت داخل وریدی دریافت کنید و درست پس از زایمان، نیاز به انسولین به سرعت کاهش می‌یابد.