رحم عضو زایایی و نقش تولید مثل را بر عهده دارد . همچنین محل رشد جنین می باشد که در داخل لگن قرار دارد . تخمدان ها در دوطرف رحم واقع شده اند و واژن یک لوله ای است که از دهانه رحم شروع شده و به سطح بدن می رسد . در ضمن هر ماه یک بار لایه داخلی رحم یا آندومتر ریزش کرده و خونریزی ماهیانه اتفاق می افتد .
علل خارج نمودن رحم یا هیسترکتومی
خارج نمودن رحم بنا به دلایلی متعددی رخ می دهد که عبارت است از:
بروز برخی از بیماری ها، زایمان های متعدد و تغییرات ژنتیکی که در بافت رحم ایجاد می شود منجر به از دست دادن قابلیت اصلی بافت رحم شده و در نتیجه سبب درد، بزرگ شدن رحم، خونریزی های شدید و غیر قابل کنترل و در مواردی منجر به بروز فیبروم های متعدد در بافت رحم می شود .
چه زمان مجبور به خارج نمودن رحم می شویم ؟
در صورتی که نتوانیم با درمان های طبی علائم بیمار را برطرف نماییم در این زمان متخصص زنان مجبور به خارج نمودن رحم از بدن می شود . همچنین در مورادی که در لایه داخلی رحم یا لایه آندومتر تغییرات بدخیمی ایجاد شود یا تغییرات پیش بدخیمی ایجاد گردد به منظور پیشگیری از بروز سرطان و درمان آن مجبور به خارج کردن رحم می شویم. شایان ذکر است، به عمل خارج نمودن رحم از بدن هیسترکتومی گفته می شود .
خارج نمودن رحم موجب چه تغییراتی در زنان می شود ؟
زمانی که شخصی مجبور به عمل هیسترکتومی یا خارج نمودن رحم می شود دو اتفاق برای آن رخ می دهد که عبارت است از: ناتوانایی در باردار شدن و قطع سیکل های ماهانه .
زمانی که در عمل هیسترکتومی تخمدان ها باقی بماند فرد تغییرات هورمونی، گرگرفتگی و تغییرات میل جنسی نخواهد داشت و عملا تنها دو مورد ذکر شده برای فرد رخ می دهد .
اما در صورتی که متخصص زنان بنا به هر دلیلی مجبور به خارج نمودن تخمدان ها شود . معمولا بعد از عمل فرد دچار گرگرفتگی به دلیل کاهش هورمون های زنانه می شود و همین امر سبب می شود تا فرد دچار کاهش میل جنسی، کاهش سطح هورمون ها، افزایش روند پیری، احتمال افزایش ابتلا به بیماری های قلبی و تشدید پوکی استخوان شود .
تکنیک های جراحی هیسترکتومی
عمل هیسترکتومی به دو روش قابل انجام است که عبارت است از:
• لاپارتومی یا جراحی باز (که در این روش جراحی شکم باز می شود)
• لاپاراسکوپی یا جراحی بسته
انتخاب نوع روش جراحی بستگی به مهارت جراح، تمایل بیمار، آناتومی بدن فرد، چاقی بیمار، بیماری های زمینه ای، سایز رحم و در مجموع تمامی این ها متخصص زنان تصمیم می گیرد که رحم را به چه روشی از بدن خارج نماید .
خارج نمودن رحم به روش لاپاراسکوپی
در جراحی لاپاراسکوپی وسعت دید جراح و ظرافت جراحی بهتر خواهد بود و معمولا در این روش جراحی، عمل دقیق تر انجام شده و دست کاری داخل شکم کمتر می باشد . در جراحی لاپاراسکوپی برش های پوستی بسیار کوچک بوده و بیمار بعد از عمل درد زیادی نخواهد داشت و سرعت بهبود بالاتر است .
همچنین در جراحی لاپاراسکوپی فرد سریع تر به زندگی روزمره خود باز می گردد و به راحتی می تواند به انجام فعالیت های روزانه خود بپردازد . معمولا مدت زمان انجام جراحی حدود یک تا دو ساعت به طول می انجامد .
اقدامات قبل و بعد از عمل هیسترکتومی
معمولا بیمار یک شب قبل از انجام جراحی می بایست بستری شود و داروهای را به منظور کارکرد بیشتر روده و پاک سازی روده مصرف نماید تا نفخ روده کاهش یابد .
معمولا هشت ساعت بعد از عمل بیمار می تواند نوشیدن مایعات سبک را شروع، سپس اقدام به راه رفتن نماید .
پس از جراحی هیسترکتومی در صورتی که بیمار با پزشک به خوبی همکاری نماید و تمامی توصیه های ایشان را به درستی انجام دهد و عارضه و مشکلی نداشته باشد . همچنین روده ها باید دفع گاز و مدفوع نیز داشته باشند .در این صورت متخصص زنان می تواند یک روز پس از عمل فرد را ترخیص نماید .
از انجام فعالیت های سنگین و برقراری تماس جنسی به مدت دو ماه پس از عمل اجتناب ورزید . ولی بیمار می تواند به فعالیت های سبک روزمره خود بپردازد و نیاز به استراحت مطلق به هیچ وجه نیست به خصوص در بیمارانی که لاپاراسکوپی شده اند .
افرادی که عمل خارج نمودن رحم را به روش لاپاراسکوپی انجام داده اند بهتر است پیاده روی روزانه داشته باشند و در همین حین تنفس عمیق بکشند تا سریع تر بهبود یابند .
آیا عمل هیسترکتومی عوارض دارد ؟
خارج نمودن رحم به تنهایی خود عارضه ای را برای فرد ایجاد نخواهد کرد اما در صورتی که به هر دلیل مجبور به خارج نمودن تخمدان ها شویم در این زمان فرد به دلیل کاهش هورمون های زنانه بعد از عمل یا حتی در برخی از موارد روز بعد از عمل احساس گرگرفتگی خواهد نمود.
زمانی که هورمونی از بدن کاسته می شود به تدریج ممکن است زمینه بروز بیماری های قلبی و پوکی استخوان در فرد افزایش یابد، البته این یک پدیده ای طبیعی است که در سنین یائسگی خود به خود ایجاد می گردد .
درمان نازایی با هیستروسکوپی
برخی از مشکلات رحمی سبب می شود تا فرد دیر باردار شود و یا اینکه نتواند باردار شود، حتی برخی مواقع زمانی که فرد باردار می شود احتمال عوارض بارداری و سقط وجود خواهد داشت .
مشکلات رحمی همانند پولیپ و فیبروم های رحمی بیماری های هستند که می تواند موجب نازایی در فرد شود .
بیماری فیبروم رحم در واقع موجب اشغال شده فضای داخلی رحم و فشار به حفره رحم می شود . در صورتی که فرد سابقه کروتاژ داشته باشد موجب آسیب بافت داخلی رحم یا آندومتر و در نهایت موجب چسبندگی رحم آشرمن و نازایی می گردد .