حاملگی در سن بالا و خطرات و عوارضی که با خود به همراه دارد، یکی از دغدغه‌های مهم زوجین امروزی است. تحولات فکری و فرهنگی ایجاد شده در عصر حاضر موجب شده اغلب بانوان زمان بیشتری را برای تحصیل و اشتغال صرف کنند و دیرتر به فکر ازدواج و بارداری بیفتند. به‌طوری‌که اگرچه سن ایده‌آل بارداری، ۱۸ تا ۲۸ سال است، امروزه بسیاری از بانوان قصد بارداری در سن ۳۵ تا ۴۵ و حتی ۴۸ سالگی را دارند.
توجه داشته باشید که با افزایش سن بانو، تعداد تخمک‌های باکیفیت و قدرت باروری کاهش می‌یابد و همچنین احتمال ایجاد ناهنجاری‌های کروموزومی برای جنین بیشتر میشود. از طرفی در سنین بالا، احتمال سقط جنین، تولد جنین مرده، زایمان زودرس و.. نیز بیشتر است. در واقع بارداری در سن بالا نه تنها برای مادر بلکه برای جنین نیز خطرات زیادی دارد و علاوه‌بر ریسک‌های مربوط به سلامت فیزیکی، به‌دلیل افزایش فاصله سنی مادر و کودک، عواقب روحی قابل توجهی را موجب میشود.
یکی از مهمترین نکات برای افزایش درصد موفقیت حاملگی در سن بالا انجام دقیق غربالگری است که سلامت جنین و عدم وجود ناهنجاری‌های گوناگون را به‌خوبی مورد بررسی قرار می‌دهد. و همچنین انجام تست‌هایی مثل نمونه‌برداری پرز کوریونی و آمنیوسنتز می‌تواند به‌طور دقیقتری خیال ما را از بابت سلامت جنین آسوده کند.
بیشتر بخوانید : درمان نازایی
حاملگی در سن بالا ممکن است؟
احتمال حاملگی در سن بالا بستگی به بدن بانوان، و همچنین سبک زندگی‌شان دارد. برخی از بانوان یائسگی را در سن۶۰-۶۵ تجربه می‌کنند و تا قبل از آن شانس اندکی برای بارداری دارند. اما به‌طورکلی باید بدانید که احتمال بارداری از سن ۳۲ سالگی کاهش می‌یابد و سرعت کاهش آن در سنین ۳۶ تا ۳۷ سالگی بیشتر است. بنابراین احتمال بارداری در سن بالا وجود دارد؛ اما با کاهش تعداد و کیفیت تخمک‌ها این احتمال کاهش پیدا می‌کند.
در واقع اگر بخواهید بعد از سه ماه تلاش برای بارداری، درصد موفقیت حاملگی در سن بالا در چرخه جنسی بعدی را بدانید، اگر ۲۶ سال دارید، این شانس معادل ۱۸٪، اگر ۳۶ سال دارید، این احتمال معادل ۱۲٪ و اگر ۴۰ سال سن دارید، این احتمال چیزی حدود ۷٪ است که با افزایش سن، باز هم کاهش می‌یابد. به‌طوری‌که در سنین بالای ۴۷ سال، به ازای هر یک ماه که از عمرتان می‌گذارد، ۵٪ احتمال باروری از بین می‌رود و احتمال سقط جنین خصوصا در سه ماه اولیه حاملگی به‌طرز قابل توجهی افزایش پیدا می‌کند.
تا چندسالگی می توان باردار شد؟
همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، بارداری در سنین بالای ۴۸ سال نیز امکان‌پذیر است، اما خطرات زیادی هم برای جنین و هم برای مادر دارد. طبق نظر پزشکان، بهترین سن برای بارداری ۱۸ تا ۲۸ سالگی و نهایتا ۳۲ سالگی است و بعد از این، احتمال باروری به‌طرز قابل توجهی کاهش پیدا می‌کند. درواقع تعداد و کیفیت تخمک‌ها از مهمترین فاکتورها برای بارداری در سن بالا هستند.
هر نوزاد دختر از زمان تولد و تا پایان عمر خود تنها ۲ میلیون تخمک دارد و تعداد این تخمک‌ها مادام در حال کاهش است. به‌طوری‌که در سن ۳۷ سالگی تنها ۲۶ هزار تخمک برای فرد باقی می‌ماند و این تعداد تا قبل سن ۶۱ سالگی به ۱۰۰۰ عدد تخمک کاهش پیدا می‌کند. شاید در نگاه اول فکر کنید ۱۰۰۰ تخمک، عدد بسیار بزرگی برای یک بارداری است؛ اما توجه داشته باشید که با افزایش سن، کیفیت این تخمک‌ها کاهش یافته و لوله‌های رحمی و دیواره رحم که از دیگر سیستم‌های مورد نیاز برای بارداری موفق هستند هم پیر و فرسوده شده‌اند…
بارداری در سن ۴۵ تا ۴۷ سال خطر دارد؟
بارداری در سنین بالای ۴۵ سال هم برای مادر و هم برای جنین خطرات زیادی دارد. اولین عارضه آن، کاهش درصد موفقیت حاملگی در سن بالا است و همانطورکه پیش‌تر نیز اشاره کردیم از سن ۴۷ سالگی، به ازای هر یک ماه، ۵٪ از قدرت باروری کاسته میشود. پس از این مورد، خطر سقط جنین، زایمان سزارین در سن بالا و مرده‌زایی است که مادر را تهدید می‌کند. همچنین برای بانوانی که بارداری در سن بالا را تجربه می‌کنند، ریسک ابتلا به دیابت و فشار خون بارداری فوق‌العاده بیشتر است.
تحقیقات جدیدی که صورت گرفته نشان می‌دهد، متاسفانه مادرانی که در سن بالای ۴۰ سال بارداری را تجربه می‌کنند، بیشتر در معرض سکته مغزی هستند و بیش از سایر بانوان دچار حملات قلبی می‌شوند. از سوی دیگر، بارداری در سن بالا، احتمال بروز ناهنجاری‌های ژنتیکی و کروموزومی از جمله سندروم داون را افزایش می‌دهد و احتمال تولد فرزند نارس (دارای مشکلات تنفسی) را نیز تقویت می‌کند.
نکات مهم حاملگی در سن بالا
اگر قصد حاملگی در سن بالاتر از ۳۵ سال را دارید، نکات مهم این اقدام حساس را بدانید تا از خطرات گوناگونی که مادر و جنین را تهدید می‌کنند، در امان بمانید:
１.به‌عنوان یک مادر، با رعایت تغذیه مناسب و سبک زندگی سالم (به‌دور از الکل و سیگار)، از سلامت خود و جنین محافظت کنید.
２.برای انجام معاینات لازم و همچنین زایمان به مراکز درمانی حرفه‌ای و مجهز مراجعه نمایید.
３.به‌طور منظم و دقیق قند و فشار خون خود را کنترل کنید.
４.اگر به بیماری‌هایی همچون دیابت، فشار خون یا افسردگی و… مبتلا هستید، حتما پیش از تجربه بازداری در سن بالا، آن را برطرف سازید.
５.پیش از باردار شدن، با رعایت رژیم غذایی مناسب و فعالیت ورزشی کافی، وزن خود را به حد ایده‌آلی برسانید. وزن ایده‌آل برای بارداری با شاخص توده بدنی معادل ۱۹ تا ۲۴ تعریف میشود.
６.مصرف کافئین را نیز کنترل کنید؛ چراکه این ماده باعث افزایش ریسک سقط جنین میشود و همچنین خوابی به اندازه و باکیفیت داشته باشید.
７.حتما حتما قبل از حاملگی در سن بالا در مورد شرایط، سبک زندگی، احتمال حاملگی در سن بالا و همچنین در مورد نگرانی‌های خود با یک پزشک حاذق و باتجربه صحبت کنید. و البته در فواصل منظم در طول مدت بارداری، با مراجعه به متخصص زنان و زایمان از سلامت خود و جنین، اطمینان حاصل کنید.
احتمال سزارین در سن بالا حاملگی
در سنین بالای ۳۵ سال، اغلب زایمان‌ها به‌صورت سزارین انجام می‌شوند و بانوان قادر به انجام زایمان طبیعی نخواهند بود. چراکه عوارض بارداری در بانوان سن بالاتر، بیشتر است و انجام زایمان سزارین را ضرورت می‌بخشد. توجه داشته باشید که این نوع جراحی عوارض خاص خود را دارد و عوارض آن در بانوان با سن بیشتر، می‌تواند شدیدتر بروز کند.