سونوگرافی ترانس واژینال یا واژنی یک روش تصویربرداری نسبتا سریع است که در آن تصاویری از اندامهای درون لگن به دست می آید که جزئیات بیشتری نسبت به سونوگرافی شکمی معمولی دارد. این تصویربرداری را پزشک زمانی پیشنهاد میکند که با سونوگرافی معمولی علت علائم شما روشن نشده است یا تشخیص با این روش بهتر است. همچنین برای نظارت بر وضعیت بارداری یا برنامه ریزی جراحی این کار ممکن است انجام شود.
سونوگرافی ترانس واژینال چیست؟
ترانس واژینال اولتراسوند که به آن سونوگرافی داخلی یا واژنی هم میگوییم، یک روش تصویربرداری از اندامهای درون لگن مانند رحم، لوله های فالوپ و تخمدانها است که به پزشک امکان میدهد وضعیت اندامها را با جزئیات بیشتری بررسی کند.
در سونوگرافی واژنی، توده ها یا ساختارهای غیرطبیعی این بخش از بدن دیده میشود. همچنین برای بارداری ممکن است پزشک سونوگرافی واژنی تجویز کند.
تفاوت بین سونوگرافی معمولی و سونوگرافی ترانس واژینال
سونوگرافی ترانس واژینال یا داخلی برای این ساخته شده که درون واژن جا بگیرد تا از اندامهای درون حفره لگن تصویربرداری کند. فرایند کار با سونوگرافی معمولی که از روی شکم انجام میشود متفاوت است. در سونوگرافی شکمی، ابزاری شبیه به موس کامپیوتر بر روی شکم کشیده میشود تا تصاویر درون شکم ثبت شود.
سونوگرافی واژنی تصاویر دقیق تری از اندامها و بافتهای نرم به دست میدهد ولی سونوگرافی شکمی هم در مواردی که انجام سونوگرافی واژنی امکان پذیر نیست، میتواند جایگزین خوبی باشد. برای نمونه اگر باردار هستید و جفت نزدیک به دهانه رحم جای دارد، ممکن است سونوگرافی واژنی باعث خونریزی غیر ضروری شود و شاید پرهیز از آن بهتر باشد.
شرایط انجام سونوگرافی ترانس واژینال
- موارد منع استعمال سونوگرافی ترانس واژینال
محدودیت زیادی برای انجام سونوگرافی واژنی وجود ندارد. برای نمونه پزشک کاری به این که پریود هستید یا باردار هستید ندارد و میتواند این سونوگرافی را انجام دهد.
اگر نوع ویژه ای از سونوگرافی واژنی به نام سونو هیستروگرافی اینفوزیون یا سونوهیستروگرام برایتان پیشنهاد شده باشد، محدودیتها و شرایطی برای آن مطرح است.
- موارد منع استعمال سونو هیستروگرافی
در سونو هیستروگرافی، مقدار کمی مایع برای باد کردن حفره رحم به کار گرفته میشود تا امکان آشکارا دیدن لایه پوشاننده درون رحم فراهم شود. اگر باردار هستید یا بیماری التهابی لگن دارید نباید این تصویربرداری را انجام دهید.
در چه شرایطی سونوگرافی ترانس واژینال نیاز است؟
سونوگرافی ترانس واژینال برای تشخیص علت علائمی مانند درد لگن یا خونریزی غیر طبیعی و همچنین نظارت بر بارداری انجام میشود. سونوگرافی واژنی به شناسایی موارد زیر کمک میکند:
- کیست ها
- تومورها
- فیبروم های رحم
- پولیپ ها
- علائم عفونت لگن
- علائم سرطان
- علائم بارداری نا به جا یا سقط جنین
- عوامل احتمالی نازایی
- درست یا نادرست بودن جایگاه آی یو دی
برای اطلاعات بیشتر: راه های درمان کیست تخمدان
سونوگرافی واژنی در بارداری
برای بارداری بیشتر در سه ماهه نخست بارداری (هفته یکم تا دوازدهم) این تصویربرداری تجویز میشود. دلایل انجام سونوگرافی ترانس واژینال در بارداری موارد زیر است:
- تایید بارداری
- چند وقته بودن بارداری
- نظارت بر ضربان قلب جنین
- شناسایی علائم هشدار دهنده سقط جنین یا زایمان زود هنگام
- شناسایی وضعیت هایی که بر برنامه بارداری تاثیر دارند مانند جفت سرراهی
برای اطلاعات بیشتر: مراقبت های دوران بارداری
سونوگرافی ترانس واژینال چگونه انجام میشود؟
پزشک یا تکنسین دستگاه را نزدیک به تخت قرار میدهد. امواج فراصوتی تابانده میشوند تا با گذر کردن آنها از اندامها و بافتهای گوناگون و بازتابشان، تصاویری به دست بیاید و روی نمایشگر دیده شود. ابزاری به نام ترانس دیوسر از واژن وارد میشود و از آنجا امواج صوتی پراکنده میشوند. امواج صوتی که به ترانس دیوسر برمیگردند به سیگنالهای الکتریکی برگردانده میشوند و تصویرهای بی درنگ (real-time) از اندامهای درون لگن بر روی نمایشگر به وجود ی آورند.
سونوگرافی تصاویر را ثبت و ذخیره میکند از این رو پزشک هر زمانی که بخواهد میتواند آنها را دوباره ببیند.
برای سونوگرافی شلوار و لباس زیر خود را در می آورید، بر روی تخت دراز میکشید و پاهای خود را باز میکنید. پزشک یک کاندوم و ژل لوبریکانت روی ترانس دیوسر میکشد و با ملایمت آن را به درون واژن فرو میبرد.
در هنگام سونوگرافی ممکن است از شما خواسته شود ثابت بمانید و یا جا به جا شوید تا با زاویه های گوناگون تصویربرداری انجام شود.
سونوگرافی ترانس واژینال چقدر طول میکشد؟
سونوگرافی ترانس واژینال بین ۱۵ دقیقه تا یک ساعت میتواند زمان ببرد.
چگونه برای سونوگرافی ترانس واژینال آماده شوم؟
این تصویربرداری نیازی به آمادگی ندارد و نسبتا سریع است. احتمال عوارض در آ« اندک است و نبازی به بی حسی و موارد دیگر ندارد از این رو پس از پایان، خودتان میتوانید رانندگی کنید.
چند پیشنهاد برای این که هنگام سونوگرافی داخلی راحت تر باشید:
- لباسهایی بپوشید که راحت بتوانید در بیاورید یا بر تن کنید. چرا که باید شلوار و شورت خود را در بیاورید.
- اگر پریود هستید و تامپون دارید باید تامپون را پیش از عکسبرداری در بیاورید.
- اگر به شما گفته شده است مایعات بخورید یا مثانه تان را پر یا خالی کنید دستورات را به دقت دنبال کنید. مثانه پر بر دیدن اندامها در هنگام سونوگرافی تاثیر میگذارد. پیش از مراجعه بپرسید باید مثانه تان پر باشد یا نه.
- نیازی به زدن موهای زاید ناحیه تناسلی ندارید.
عوارض سونوگرافی ترانس واژینال
سونوگرافی داخلی ایمن و بی خطر است. در آن از امواج صوتی استفاده میشود که ضرری برای شما یا جنین ندارند. تنها ممکن است احساس ناراحتی یا فشار در هنگام سونوگرافی داشته باشید و به دلیل استفاده از لوبریکانت، پس از تصویربرداری ممکن است کمی ترشحات واژن را حس کنید که بیش از ۲۴ ساعت طول نمیکشد.